Uitrusttijd.

Het is vakantietijd, opruimtijd, uitrusttijd. De tijd van lekkere, lange dagen en ongestoord door kunnen prutsen. Geen vergaderingen, beoordelingen, les klaar hebben voor maandag. Even tijd en ruimte om een boek te lezen, over Ukraine, over grondwater, over auteursrecht. Ik hoef niet gelijk wat mee, maar wil er wel het fijne van weten, of er gewoon wat meer van weten. Er is genoeg om meer over te willen weten; de kunstenaars situatie na Corona, Fair Pay, werkomstandigheden, meer weten over intellectueel eigendom. Of over de landbouw: water vasthouden op de hoge zandgronden, stikstof, energie. Meer dan genoeg voor een jaar studie en projecten.

Maar nu is het zomer, en de druk is er even af. Komende oktober een expositie over de vormen van de rivier in de openbare bibliotheek en het komende semester meer doen met visualisaties samen met de Saxion studenten. Voorbeelden van grondwater en visualisatie genoeg, eens zien wat er mee kan. Laat de goeie ideeën opborrelen, neem daar de tijd voor. Verder zorgen dat er tijd voor niks is, voor niksen. Misschien is dat wel het moeilijkste voor mij: niks doen.

Opmerkelijk hoe snel zo’n tijdje aan niks denken opgevuld wordt met allerlei ideeën, voor ik het weet buitelt het alweer over elkaar. Dat is niet niks, maar de gewone drukte. Niks doen is nog best wel hard werken, een alertheid om die rust en ruimte te bewaren. Het is zo ingevuld met klusjes: zeilen en uitwaaien kan zomaar veranderen in een nieuwe roerkoker maken met alle afspraken van dien. Een keramiek oven controller maken. Gaat ook tijd in zitten.

De kunst is toch om dat allemaal een beetje op een afstand te houden, en te mijmeren over deze dingen die kennelijk vooral bezig zijn met mijn gedachten veel te druk te houden. Daarbij en passant ook die dingen bijhouden of misschien wel herontdekken die ik echt belangrijk vind. Niet met een agenda of een project leven betekent niet gelijk geen prioriteiten hebben.

ja, ja, kan het weer?

Bijna.

Na een tijd zonder veel inspiratie of zin om te bloggen of achter de pc te zitten, nu toch weer op kleine schaal aan de slag met activiteiten buitenshuis, met meerdere mensen. Met terugwerkende kracht komen er nog wel meer blogs, maar deze gaat over een leuke activiteit dit weekeinde, waar ik naar uitkijk. Het is weer even wennen, maar dat gaat denk ik snel genoeg.

Dit is zo anders dan werken met zoom, online. Het is net als het eerste echt lekkere Italiaanse ijsje van Talamini: nu weet ik weer wat ik heb gemist.

Bouwen met kinderen. Voor het balkonfestival gaan we kleine balkonnetjes maken. Een aantal ervan worden over een maand uitgewerkt om bij het balkonfestival gebrukt te worden als “vip-boxen”

Balkon. Kleine papieren modellen maken, schetsen. Om in de stemming te raken.

Uiteindelijk moet het bouwbaar zijn voor kinderen, en ze moeten er voldoende zelf in kwijt kunnen, kunnen ontdekken. Deze is te ver uitgewerkt, maar dat is niet erg, het is een goede aanleiding om met een aantal goed maakbare ideen te stoeien, in mijn achterhoofd te hebben dit weekeinde. Mijn huiswerk.

Kijk hier maar verder voor eventueel inschrijven ed. voor het balkonfestival

Atelier omgebouwd

En zo was het ineens november. Mijn aandacht ging naar heel andere dingen, naar Corona, naar project Wetropolis, gelukkig ook naar de zeilboot in Friesland. En naar een andere inrichting van het atelier. Dat moest, want ik begon vast te lopen met mijn werk tussen de volle kasten, in de weg staande laser, teveel zooi van afgelopen 15 jaar had zich verzameld. Het atelier moest sowieso ruimer worden opgezet om groepjes studenten corona safe te kunnen laten werken. Plan gemaakt, eerst op papier en alles inmeten. past het? Al met al een maand eraan gewerkt, het had nogal wat voeten in aarde.

De laser is verplaatst. De frees, op een mobiele tafel met wielen. De tafel zelf weegt al 500 kg, moest dus stevig worden. Lassen dus, leuke klus en ik kan het nog. Wandstelling eruit waarop jaren spul lag, dat kon ook elders worden opgeslagen, jammer om werkruimte als opslagplek te gebruiken.

Na een dikke maand, veel ritjes met de bakfiets naar huis (zolder is opslag geworden) , naar de vuilnisbak en oud papier, Het atelier is daardoor Corona bestendiger gemaakt met ruimte, voldoende afstand tussen de werkplekken, meerdere werkbanken. De laser en de frees staan nu mooi naast elkaar en na een paar maanden ermee te hebben gewerkt is het duidelijk een prima ingreep geweest. Weliswaar zijn een heleboel voorbeelden nu niet makkelijk meer bereikbaar, maar het is hier geen museum maar een werkplaats. Ik blijk met ruimte beter te kunnen werken dan met heel veel dingen om me heen die me eerder tegenhouden dan verder helpen. Wat er wel staat zijn een paar mooie ingelijste afdrukken, en daar kijk ik regelmatig naar.

Een leuke klus was een paaar zware kisten op de kast te zetten zonder kraantje. Met blokken en stukje bij beetje hoger, hoger, hoger lukte dat bovenwegl goed. Ze staan nu mooi bovenop de kast, in een goede verhouding. Alle zooi op de kast eraf, en mooie kisten erop.

Maar er is nog veel meer gedaan. Veel aan maquettes van de Ijssel gewerkt, om een echt werkend overstromingsmodel te bouwen. Dat heeft de nodige tijd gekost om van alles uit te zoeken. Het water heeft me deze zomer goed bezig gehouden. Langs de IJssel ook gefietsts, de Dinkel, de Vecht bron opgezocht, maar dat is voor de volgende blog.

Tegenstrijdige gevoelens?

In mijn werkplaats pak ik de draad weer op met het gewone werk. Tegelijk ben ik aan het kijken of de productie van de succesvolle Corona maskers opgevoerd moet of kan worden. Tekeningen, gemaakt in de stille tijd afgelopen maand staan klaar in een provisorische lijst. Ik had tijd om eens op andere manieren te tekenen en wat uit een boek (Drawing) te leren. Gelukkig zijn er in mijn vriendenkring geen heftige Coronazieken maar ik weet ook dat voor veel collega’s, met name in theater, de grote (financiele) klap nog zal komen. Het is surrealistissch om de veiligheidsmaatregelen uit te blijven voeren en tegelijk te zien hoe weinig zekerheid er is voor ZZP-ers, musici, kunstenaars. Tegenstrijdige gevoelens? Nou en of!

In Wowlab kan ik weer mensen op bezoek krijgen. Gisteren stonden Andre en ik uren te laseren voor een model van een nieuw beeld van hem. Dat is leuk want het gaat niet alleen om laserwerk, maar ook om collegiaal praten over het maken van beelden. Fijn, na een tijd weggeweest te zijn. Een Saxion student komt weer over de vloer om het stilgelegde water experiment in kader van Fieldlab weer op te pakken. Een grote maquette van de IJssel blokkert alle doorgang maar ik laat ‘m toch lekker staan, te mooi, te inspirerend. Het atelier staat weer propvol met werk in diverse stadia.

Wat is een goede tekening? Daar kom je achter door het te doen. Er is geen shortcut.

Twee goede boeken over gebruikt: werken met waterverf, een oude uitgave van Cantecleer, en Drawing, een uitgebreid boek over tekenen en teken technieken.

Beide boeken geven aan: neem er de tijd voor, veel oefenen, veel doen. Wat is een goede tekening? De auteurs geven maar summier aanwijzingen en leggen de nadruk vooral op zelf veel tekenen, doen, oefenen, kijken, herhalen. En weglaten, dat is wel een magisch begrip. Maar wát je dan moet weglaten, daar kom je pas achter door het veel te doen.

Design styles and – methods

I read an interview with a movie maker, about effects of Corona restrictions on their work: On the set it will make huge differences but not so much for the preparation of a movie which already involves a lot of writing, planning, visualization and working alone.

I am thinking what more visualization and planning, would mean for fine arts.

There is an example: Henry Moore’s way of working. He started with sketching (pencil or with plasticine), many models were made, as sketches. Some were worked out in medium sized objects, and from there he made tall sculptures. The step up to tall objects was never made, there always was an inbetween stage.

I miss this middle step. And I hardly visualize. I rely on my skills that once when I build it will all get all right. This sounds nicely, but it also means I work slow and my scope is limited. And many ideas do not reach maturity. So that might be something to train and it will come in handy.

Either for when the Corona preventions will remain strict and not much interaction is allowed, or, even after that, as a more efficient (or different) way of working.

Now, is it possible to generalise this a bit? Distinguishing several styles of designing, working may help. And from there it may help to make a better choice what style is appropriate or, maybe, to understand why another does not work very well in this situation.

Styles or methods:

  • Bricolage
  • Design Thinking
  • Analytic
  • Trial and error
  • Evolutionary product design (after A.Eger)
  • IDEA
  • Tinkering

How do you prepare to work, what do you begin with? Even though you do not know the end result?

And methods, steps:

  • Mood boards
  • Free writing / idea discovery
  • Sketching
  • Observation
  • Sub part designing, splitting the problem into bite sizes,
  • Making smaller parts, but as a finished piece on themself: getting the questions right
  • Technique training: how to..
  • Warming up: free your thoughts, focus, open your mind

The early bird, oftewel: handel snel

Masker bedacht, wat goed gebruik maakt van productiemogelijkheden, eenvoudig en snel te maken is. Maar er zaten telkens nog wat dingen in die beter konden. Weer naar de tekentafel, proefmodel maken, passen.

Te lang gewacht om dit aan te bieden? Te lang doorgewerkt om het perfect te maken? The early bird catches the worm en in dit geval was dat een andere partij. Een geinteresseerd ziekenhuis heeft al een andere, snellere, vervanger gevonden voor hun schaarse gezichtsmaskers. Harde les?

Misschien is er een herkansing in een andere branche mogelijk; verpleeghuizen zijn nu de klos met Corona. Dan is alle geïnvesteerde tijd toch niet alleen maar voor mijn eigen zielerust geweest.

Maar: dit komt me bekend voor en het is volgens mij iets wat vrij vaak voorkomt. Denk aan auteursrecht, waarom is dat er. Denk aan uitvinders die klein zijn en op de markt proberen te komen. Denk aan jatten van goede ideeen, denk aan: “Hé, dat was mijn idee!” Denk aan: achter het net vissen.

Hoe snel, hoe assertief moet je zijn om stand te houden?

Er zit een gevaar in het hebben van ideeen en deze te grabbel gooien. Je zou kunnen antwoorden: auteursrecht, beeldrecht gebruiken. Snel publiceren, snelle nul serie maken om op de markt gezien en erkend te worden.

Er zit ook een minder makkelijk op te lossen probleem in: goede ideeen ontstaan vaak , en groeien door, samenwerking. Veel kunstenaars, en waarschijnlijk ook uitvinders, zijn vooral bezig met dat nieuwe idee. Van de zakelijke kant, laat staan de lelijke kant van concurrenten die zonder scrupules een idee inpikken, zijn ze zijn wel bewust, maar veel doen ze er niet tegen. Dat is ze nooit geleerd op hun academie. Het lijkt er ook sterk op dat het ze niet erg interesseert. Tja, dan is het wel heel makkelijk schieten op de goede ideeen.

Hoe worden ideëen ingepikt?

Hoe krijg je die leuke ideeen los? Zorg voor een leuke workshop met een goeie lunch, kietel het ego (jullie zijn zo creatief) en je kunt prijsschieten. De ideëen machine gaat aan, en er zit altijd wel iets bruikbaars bij. Je hebt het goede idee er maar uit te pakken voor nagenoeg geen geld, de prijs van een lunch. Ik overdrijf dit expres een beetje, maar punt blijft het.

Antidosis tegen kapers

Er is niet eén middel wat de ultieme oplossing is. Preventie, maatregelen, assertiviteit, empathie, samenwerken en dat goed leren gebruiken is een effectievere aanpak.

Een betere bescherming van ideëen? Beroep op fatsoen om voor ideëen te betalen? Lessen op de academie hoe uitvinden en productie in elkaar zitten? Het boek van Steve Jobs laten lezen, en zien hoe hij zijn ideëen bij elkaar heeft gekaapt? Laten zien hoe samenwerking werkt, hoe ideeen worden gegenereerd, dit expliciet maken tijdens een opleiding, er trainingen voor geven.

Zolang het idee intact blijft dat jatten, inpikken the way of the world is, de dominante opvatting over zaken doen en creativiteit, dat het wild west is, dan kun je je afvragen wie dat zo hard verkondigt, en waarom.

Idee machines?

Het is ook jammer dat, veel goede ideëen niet worden opgemerkt, verstopt blijven in een niet verder uitgewerkte schets, een droom die ’s ochtends alweere vergeten is. Hoe verstandig is het om zo achteloos met ideeen om te gaan? Alsof ze er eigenlijk niet toe doen, een leuk, maar niet noodzakelijk extra’tje zijn. Let wel, de rol van de kunstenaar is niet structureel en georganiseerd ideen aan te leveren voor het bedrijfsleven, dan gedijt het niet. Maar herwaardeer het, en zorg ervoor dat het niet zo naief en eenzijdig wordt bekeken, met een fooi wordt afgedaan en als een marginaal gebeuren neer wordt weggezet.

Leid kunstenaars breder op dan nu lijkt te gebeuren.

Geef de ruimte voor andere experimenten en beperk dit niet te zeer door een eigen visie op wat kunst en experiment “is”.

Daar is echt een heel behoorlijk curriculum voor mogelijk wat een kunstacademie heus niet van de kunst verwijdert of beperkt in haar vrijheid. Integendeel, het breidt het werkveld, energie en inspiratie uit van beeldende kunst naar waar dit werkelijk (werkelijk?) ligt: in de maatschappij, als deel ervan, betrokken daarbij, mee-vormend hieraan.

Dat zal niet altijd een assertieve kunstenaar opleveren. Dat zou ook weer een te eenzijdige eis zijn: 21th century skills, aansluitend op wensen van markt en bedrijfsleven. Daar leidt een academie inderdaad niet voor op en dat moet ze ook niet willen als hoofddoel. Maar om van kunstenaars bij voorbaat een kasplantje te maken is onnodig voorzichtig. Ze kunnen heus wel een stootje hebben, probeer ze maar uit, misschien komt er dan iets onverwacht moois of toepasbaars uit. Het zijn net mensen.

Komende tijd?

En nu? De eerste zenuwachtige haast om iets te doen is nu misschien wel voorbij. Ik heb al van alles geprobeerd: al schrijvend de boel op een lijn proberen te krijgen, knutsel dingen aanbieden, meedenken en mee ontwerpen aan beschermingsmiddelen.

Kleine dingen kunnen ineens groter zijn dan ik had gedacht, zoals elkaar even een hart onder de riem steken. Niet alles wordt gezegd, maar wel gevoeld. Ontwerpen lijkt niet zo heel wezenlijk te zijn, of toch wel , maar dan in een heel andere vorm dan ik had gedacht: erbij betrokken zijn en iets doen is minstens zo wezenlijk als technische oplossingen aandragen.

Het “gewone “werk wordt bijna vergeten, maar is er nog wel degelijk. Landschapsmaquettes maken, dat lijkt even heel ver weg, maar moet straks wel weer verder. Mallen voor plastic recycling idem. Een berichtje dat de mal die ik had geleverd goed werkte was mooi, maar het viel me nauwlijks op.

Ondertussen blijkt hoe moeizaam het is om dingen helemaal alleen, afgezonderd te moeten doen. Online vergaderingen of niet, als ontwerper heb je feedback nodig, als kunstenaar voeding, indrukken, een uitlaatklep. En je bent ook een keer klaar met de tuin.

Er zijn ook leuke dingen: veel aandacht voor film, literatuur. Een herwaardering voor kunst in het algemeen. Dat kan geen kwaad na alle kaalslag afgelopen jaren.

Het is fijn, en helaas noodzakelijk, dat er hulp is, maar uiteindelijk is dat tijdelijk, een noodhulp, een overbrugging. Maar waarheen? Het kan nu allerlei kanten uit gaan, maar wat mij betreft is het toch altijd: dingen maken, ontwerpen, uitproberen. Ik ben benieuwd hoe dat de komende weken, maanden wellicht uit gaat pakken en wat er uit mijn handen gaat komen.

Tijd om eens terug te kijken en te beraden hoe verder te gaan. Pas op de plaats en diep inademen. Gelukkig kan er hier nog gefietst worden, het is prachtweer en deTankenberg is een mooie plek om heen te fietsen en even goed op de pedalen te gaan staan. Het zal wel iets met endorfinen te maken hebben.

face shield

Face shield gemaakt, de ene ontwerpslag na de andere. Bijna klaar, nog een paar verbinders uit het ontwerp verwijderen. Dan is de kostprijs zo laag dat bijna een disposable is. Bedoeld ook voor niet medische situaties.

Paar dagen later: nog meer onderdelen er uit, de knopjes waarmee het folie vast zitten kunnen er ook uit als je in het folie sleufjes maakt waar de band doorheen steekt, scheelt weer montagetijd, schoonmaakpunten en kosten. En het wordt er eenvoudiger door. Ook de terugbuigende bovenkant maar even in de wacht. Mooi, daar niet van, maar voor veel mensen gedoe denk ik om het zo in elkaar te vouwen. Niet iedereen heeft daar het geduld voor, zeker niet als je snel een masker nodig hebt.

Bedenk later maar wat beters, als het nodig is, om de bovenzijde af te sluiten.

Genoeg aan gewerkt, een keer is het tijd en goed genoeg om het in de praktijk te gaan gebruiken. De ontwerpen staan op github: face shield corona 2020

wiki op github voor montage handleiding

Zelf materiaal besteld. 0.2 mm was uitverkocht, ik ben niet de enige die face shields maakt. Dan maar 0.3, maar wel antireflex.

Herlezen en herzien

Mijn beroep, beeldend kunstenaar en ontwerper, is geen sleutelberoep, en mijn sector heeft het noodgedwongen te stil. Maar dan is er dus ook tijd om andere zinnige dingen te doen dan alleen deze pagina’s te schrijven of gelaatsmaskers te maken.

Ik ben nu een boek aan het lezen “Conservation education and outreach techniques.” Waarom dit boek? Dit sluit sowieso goed aan en is inspiratie voor het Wetropolis project waarbij veel voor educatie moet worden ontwikkled en gemaakt (zie ook wetropolis.nl). Dit boek is geen kookboek-stijl handleiding zoals de titel suggereert, maar je hebt er tijd en ervaring voor nodig hebt om het te doorgronden. Dat schiet er wel eens bij in.

Maar ook, los van de tijd die nodig is om een boek te lezen, het perspectief over leren en voorlichting in deze tijd van Corona, epidemie, onzekerheid, zou wel eens kunnen verschuiven. Wat toepasselijker dan dit boek dan nu vanuit ander perspectief te bekijken, te lezen?

Ook boeken die je al kent kun je rustig opnieuw lezen, nu vanuit een heel andere context. En dat kan ook met muziek, theater. Brecht, Kurt Weill, tekeningen van Käthe Kollwitz, George Grosz uit de kast (van internet) getrokken. Gisteravond mijn stille avond thuis gebruikt om te luisteren naar Brecht, onder andere “Rise and Fall of the City of Mahagonny”. Schitterende muziek, maar meer dan dat alleen.

Luister en kijk opnieuw, nu wellicht vanuit andere hoek. Ik zeg verder niks, laat het maar op je inwerken zonder direct een mening te krijgen hierover. Eén vraag: wat is je context?

Jenny: Pirate Jenny (Sung by Lotte Lenya)

George Grosz op wikipedia. Duik in zijn achtergrond. Maar kijk vooral ook naar zijn werk.

Käthe Kollwitz, ook op Wikipedia. Zelfde als bij Grosz: kijken.

Voorbeelden veerkracht cultuur Enschede

Trouwens ook mooi voor als Corona weer vertrokken is. (Naar de zon het liefst: Coronal mass ejections zijn daar heel gewoon, al kunnen ze voor planeet aarde toch nog lastig zijn)

Coronal mass ejection. Bron: ESA

Vitamine-C Concordia

code-it@home tetem (leerlijn online gemaakt )

Les via skype de muziekwereld (eigen aanpassing van les geven)

thuis aan de slag museumfabriek (doe het zelf instruicties)

Online musea bezoeken kunstnonstop (doorlinks naar verschillende programma’s en musea)

Zwijnenstal Sonnevanck ( hele voorstelling on line bekijken. Opgenomen: zondag 13 oktober 2019 in de Krakeling in Amsterdam )

JanDoodle Jan Doodle.nl (vanaf 25 maart elke dag doodle dictee, meedoen kinderen. Youtube channel)

Muziekcentrum / Wilminktheater We blijven met afstand uw theater (voorstellingen online, concert streams) (Eek, a flash player!)

luisterbieb: online luisteren naar boeken uit de bibliotheek: nu ook voor niet leden van de bieb

meer links? Stuur me de link en ik zet het er bij

en een landelijke link van de Boekmanstichting