En we zijn weer twee jaar verder… Je kunt in 2022 concluderen dat er inderdaad belangrijke problemen werden aangekaart. In 2020 een lijstje gemaakt van wat te doen. Of punten werden opgepakt? Een paar. En nu?
Ik trek mijn eigen conclusies. Bijna onvermijdelijk zijn dan:
- Prik door bullshit heen. Of het nou van Trump komt of van dichterbij. Blijf wel een beetje aardig, empathisch. Leg het gewoon naast je neer en doe je eigen ding. Zonde van je tijd alle forums van scherp, intelligent of gewoon commentaar te voorzien.
- Zet je ergens voor in, maak je samen sterk. Samen ben je echt sterker, slagvaardiger. Echt.
- Word lid van een organisatie, vakbond; organiseer en verenig je om sterk te staan en goed geïnformeerd te worden
- Zorg voor een reserve, een vorm van overbrugging, een vangnet. Voor persoonlijke rampen of situaties a la Corona. Of dat nou een spaarpot is, een broodfonds of een verzekering
Beetje reclame: de Kunstenbond heeft mi. veel goed werk gedaan rond Corona, word daar vooral lid van.
Blijf je alleen, dan is het makkelijk je af te schepen, je te negeren. Makers in de Cultuursector, vooral die onderaan de ladder als ZZP-er, zijn er bij Corona slecht vanaf gekomen. Ze stonden achteraan in de rij als het gaat om ondersteuning, hulp, begrip, tegemoetkomingen, compensaties en lagen er als eersten uit als er gesneden moest worden in de begroting, het werk.
Twee jaar corona politiek werkte tamelijk ontnuchterend uit. Maar je kunt er ook wijzer van worden. Voor een volgende crisis. Of die nou door Corona gaat komen, energieprijzen, arbeidsrelaties of nog onbekende zaken.
Wat mij betreft: ik heb les kunnen gegeven ( vak Discovery voor bachelor industrieel ontwerpen universiteit Twente, maken hydrologie modellen met studenten Saxion ). Dat hield mijn hoofd boven water en het was nog fijn werk bovendien. Voor de Kunstenbond wordt ik trainer in hun programma voor kunstopleidingen, met name om jonge (en ook oude) kunstenaars bewust te maken en te informeren hoe je ervoor zorgt dat je je werk, want dat is het, goed opzet, organiseert. Veel over te vertellen.
Ik hoop komende tijd dit dus te kunnen ondersteunen vanuit mijn eigen kennis en kunde. Lezen dus over auteursrecht, en het praktisch zien te krijgen. Geen enkele student is geïnteresseerd in droge wetskennis, maar wel in hoe je ervoor zorgt dat mensen niet aan de haal gaan met je werk zonder dat je er iets voor terugkrijgt.
Belangrijke vragen ( deze zijn opgeschreven in 2020):
Wie komen in acute nood, deze maand (beginmaand Corona beperkingen)? Omdat ze ziek worden of geen goede verzekering hebben (medisch, werkeloosheid, extra uitgaven). Kunnen ze de huur nog betalen, is er geld voor eten?
- Hoe is het de Enschedese kunstenaars?
- Wie hebben iets geregeld, achter de hand?
- Wie lijden verlies door wegvallen werkzaamheden?
Voorbeelden:
- Theater (opera, schouwburg) valt uit (veel zzpers als technicus, decorbouwer, musicus, zanger)
- Festivals worden afgelast of uitgesteld (bv Overkill?)
- Muziek: geen optredens (ZZP ers missen inkomsten)
- geen lesinkomsten (ZZP ers : geen dienstverband, missen inkomsten)
- geen verkoop (galeries gesloten of weinig bezoek, alleen online)
Mogelijke oplossingen?
- Moeten we iets voor langere termijn organiseren, als dit langer duurt dan tot 1 april (2021)
- Waarom zijn veel kunstenaars zo beroerd af? (vraag voor later?)
- Is kunst nu, op dit moment, van belang? Moeten we / de kunstenaars niet op dit moment vooral voor onszelf, onze naasten zorgen?
- Welke middelen heb je daarvoor, wat kun je als kunstenaar doen?
Belang, urgentie:
Welke vraag is voor nu, binnenkort, later van belang. Van dringend, tot uitstellen, tot negeren, in volgorde van belang.
Welke onafwendbare dingen zien we, waar liggen de mogelijke keuzes. Wat is nu niet van grootste belang. En wat kunnen we negeren?
Wat eerst? Wat later?
- Bekijk dit naar tijd en belang: acuut oplossen, urgent, uitstellen, vergeten
- Op korte termijn, heel dringend: zorgen dat huisvesting, eten, medicijnen kunnen worden betaald,
- Als dit langer gaat duren: spaarpot / reserves raken op. Rekeningen moeten worden betaald. Broodfonds raakt leeg. Spaargeld op. Inkomsten derving door uitgesteld of afgelast werk.
Wat is ter beschikking, mogelijkheden:
Er zijn een aantal vangnetten zoals baan partner, spaarpot, uitkering, familie, broodfonds, verzekering
-Broodfondsen.
Zullen snel uitputten als er veel uit getrokken wordt, en weinig ingelegd. Broodfondsen zijn goed als collectieve verzekering maar niet als rampenpot. Wellicht kan een broodfonds in deze bijzondere situatie fondsen van derden (overheid? Banken lening?) werven om uit te kunnen keren zonder dat fonds wordt leeggetrokken
-Uitkering:
basis niveau, laag maar zeker. In ieder geval voor 3 maanden, evt langer.
-Uitkering voor bedrijven (voa ROZ):
als uitkering, maar voor ondernemers
-Spaarpot:
deze slinkt. Zal een keer leeg zijn, kan voldoende overbrugging zijn, eventueel na 3 maanden opnieuw kijken of spaarpot toerijkend is of aangevuld kan worden met andere inkomsten/ steun
-Verzekering.
Misschien voor een aantal een arbeidsongeschiktheidsverzekering, als ze ziek worden. Vezekeringen voor gederfde inkomsten bij werk, tentoonstellingen ed. zullen waarschijnlijk schaars zijn. Misschien keren ze uit, misschien ook niet (epidemie valt in categorie kernrampen, terrorisme, natuurramp waarbij niet altijd wordt uitgekeerd). Hoe zeker is een uitkering door een verzekering, is het genoeg, is het op tijd?(AOV kent meestal wachtperiode)
-Krediet / lening:
is een optie, maar moet wel terug worden betaald. In feite als spaarpot, maar hoe terugbetalen? Eventueel geen rente? Achteraf evt kwijtschelding
-Gift voor getroffenen.
Eenmalig, aantoonbare getroffenen krijgen misschien een gift. Nodig zal zijn aan te kunnen tonen dat inkomen daadwerkelijk is verminderd, bv gemiste opdracht bij theater of optreden.
-Uitstel van betaling.
Bijvoorbeeld belastingbetaling uitstellen, rekeningen mogen later worden betaald, huur op mogen schorten. Zelfde als lening: moet wel terug worden betaald. Eventueel geen rente?
-Alternatief werk, herorganiseren
Bijvoorbeeld je werk online beschikbaar maken
Inzetten van je kennis en kunde bij oplossen van de huidige problemen. Kijk wat nodig is en kijk of je je werk daarop kunt richten.
Doe je dit vrijwillig of laat je je ervoor betalen? Het is een goede manier om zelf door te kunnen blijven werken en inkomsten te houden als andere inkomsten wegvallen. Waarom zou je dit gratis moeten doen? Ethisch verantwoord? Je hoeft geen mondkapjes voor woekerprijzen te gaan maken. Een vergoeding ervoor maakt het mogelijk dat je uit een uitkering wegblijft en zelfstandig blijft. Belangrijk is dat de boel blijft draaien en we het uit kunnen zingen in deze nieuwe omstandigheden. Je kunt altijd de uitkering nog in. Zie eerst te zorgen dat het zonder kan.
Situatie Enschede
Hoe ís de situatie in en om Enschede. Aantallen , bedragen, deadlines (wanneer is het geld op?)
Over hoeveel kunstenaars hebben we het? En hoeveel geld is er nodig, wanneer. Kan het werk doorgaan, desnoods anders georganiseerd (online bijvoorbeeld)? Welke deel van de inkomsten kan doorgaan?
Lange termijn gevolgen:
Voor veel kunstenaars die het toch al krap hebben kan dit de nekslag zijn. Gevolg is dat ze in een uitkering terecht komen, atelier moeten opgeven, gedwongen verkoop van bezittingen of opgeven bv auto.
Voor jezelf:
- Hoe overleef je dit zelf.
- Wat kun je doen?
- Raak je in paniek of kun je rustig blijven?
- Hoe kun je onrust en angst kanaliseren.
- Sociale of psychologische druk om “iets” te doen? Wat is haalbaar?
- Hamsteren?
- Zoeken zekerheden?
- Inzetten capaciteiten?
- Van de straat blijven
- “Iets” willen doen, maakt niet uit wat?
- Bijdrage kunnen leveren?